Credible Messengers: jongeren van de straat als rolmodel in de wijk

Beats maken, een songtekst schrijven en bedenken wat je wilt vertellen met je rap. Credible Messenger Chris (29) gebruikt muziek als middel om jongeren te helpen, vertelt hij vanuit de muziekstudio van Your Lab. ‘Laatst liet een van de jongeren hier zijn nieuwe songtekst horen. De tekst was agressief, het ging over wapens en de vijand opzoeken. Zonder te oordelen vroeg ik hem: “Oké, welke boodschap wil je hiermee overbrengen?” Hij zei dat het gewoon een grap was, een beetje dollen. Ik vroeg of hij dan ook een tekst kon schrijven die écht grappig is.’

‘Uiteindelijk is deze jongen veel persoonlijker gaan schrijven over wat hij heeft meegemaakt, en wat dat met hem doet. Zo leerde ik hem via de muziek beter kennen en bouwden we een band op. Nu durft hij me om raad te vragen, over hoe hij met bepaalde situaties op straat moet omgaan, bijvoorbeeld. Ik leer hem dat je altijd zélf in de hand hebt hoe je reageert. Ik zie veel van hem in mezelf terug. Een jongen die graag ergens bij wil horen, de bevestiging zoekt die hij thuis niet krijgt. Bij ons ziet hij: “Hee, er zijn toch mensen die in me geloven.” Het is fijn dat ik nu zijn ‘grote broer’ kan zijn, een rolmodel. Iemand met wie het ook is goed gekomen.’

De  Credible Messengers richten zich op de zogeheten 2-procentgroep, zo’n 54.000 jongeren tussen de 12 en 25 jaar in Nederland, die in de (zware) misdaad dreigen af te glijden. Jongeren die Credible Messenger willen worden volgen een intensief opleidingstraject van vier maanden bij de coaches van ADAMAS. Dat doen ze vanuit de Homebase: een voormalige garage in Amsterdam-Noord, die Your Lab ombouwde tot workshopruimte met open keuken, gezellige eethoek en muziekstudio’s.

‘In de Homebase gaan we actief aan de slag met de jongeren. Door middel van sport, muziek, kunst en koken proberen we taal te vinden voor hun emoties en trauma’s, vertelt André Platteel , medeoprichter van Your Lab. ‘Vaak wordt gedacht dat je trauma cognitief kunt oplossen door er veel over te praten. Maar trauma zit vaak ook vast in het lijf. Dat krijg je er alleen uit door in beweging te komen. Bij een boksles kun je soms zien of er veel agressie of onveiligheid is in het leven van jongeren. Ze gaan continu in de aanval of bevriezen meteen. Vanuit daar kun je in gesprek met ze. Dat is een heel andere aanpak dan wanneer je tegenover een therapeut zit, die jouw verhaal eruit probeert te trekken binnen een bepaalde tijd. Hier laten we het aan de jongeren zelf: jij bepaalt wanneer je je verhaal kunt en wilt delen.’

Trauma omzetten in kracht

André ziet bij Your Lab al zeventien jaar de positieve effecten van deze aanpak van traumaverwerking. ‘We helpen jongeren inzicht te krijgen in hun eigen lichaam en geest. Ze leren gedragspatronen bij zichzelf te herkennen en te onderzoeken waar die vandaan komen. Het is mooi om te zien dat veel jongeren hun traumatische ervaringen uiteindelijk weten om te zetten in kracht. Kijk bijvoorbeeld naar onze Credible Messengers zelf, die inmiddels allemaal een baan hebben of een eigen bedrijf zijn gestart. Hun kracht is dat ze vanuit eigen ervaring bepaalde reacties en emoties herkennen bij de jongeren die ze begeleiden. Getraumatiseerde jongeren hebben iemand nodig die niet gaat lopen vragen, maar die het ziét. Dat kunnen Credible Messengers als geen ander. Onze trajecten hebben geen einddatum; jongeren kunnen hun Credible Messenger altijd bellen. Of ze nou muziek willen maken in de Homebase of samen een broodje willen eten in de stad. We hebben geduld en werken aan vertrouwen.’

Academie voor ervaringsdeskundigen

In korte tijd kreeg ADAMAS veel verzoeken vanuit de reclassering en politie: of ze ook jongeren konden doorverwijzen. Het project groeit daardoor snel in omvang. Vorig jaar bereikten de Credible Messengers met elkaar zo’n 1.500 jongeren. Via een-op-eenbegeleiding,groepssessies op de Homebase en voorlichting op scholen en in jeugddetentiecentra. ‘Daar proberen we jongeren die een hang naar criminaliteit hebben al vroegtijdig te onderscheppen. Het begint vaak met een klein vergrijp, zoals fietsen stelen, maar kan al snel uit de hand lopen tot zwaardere misdrijven, zoals cocaïne dealen. Ze worden geronseld op straat en crimineel uitgebuit. Daarom is de preventieve aanpak van onze Credible Messengers zo belangrijk.’

Door het succes van ADAMAS start er in september een serieuze Academy. ‘Een droom die uitkomt’, vertelt André. ‘Met meer Credible Messengers kunnen we een veel groter aantal jongeren begeleiden naar een betere toekomst.’

‘Eenmaal wat ouder besefte ik dat je met zwart geld niet kunt investeren in een huis en normaal leven. Wat ben ik eigenlijk aan het doen, dacht ik. Het maakte me depressief.’ Via een vriend kwam hij uiteindelijk terecht bij ADAMAS. ‘Ik gebruikte muziek als middel om me te uiten. Het trok me door m’n zwaarste periode heen. Inmiddels heb ik hier een mooie fulltimebaan en begeleid ik andere jongeren met mijn ervaring. Ook geef ik conflicthanteringslessen op middelbare scholen. Een goed leven kun je beter op een andere manier bereiken, dat laat ik zien.’